poniedziałek, 3 sierpnia 2009

O Beskidzie Żywieckim słów kilka

Beskid Żywiecki - drugie co do wysokości pasmo górskie w Polsce

Topografia


Obszar górski należący do Beskidów Zachodnich, którego polskie granicę wyznaczają:

* od północy: granica zaczyna się w Żywcu, biegnie doliną Koszarawy, zostawiając na północy Pasmo Pewelsko Ślemieńskie, przekracza wododział w Hucisku i biegnie do doliny Skawy dolinami potoków: Lachówki i Stryszawki,
* od wschodu: doliną Skawy do okolic Jordanowa, doliną Bystrzanki do Przełęczy Spytkowickiej i dalej grzbietem granicznym Babiej Góry,
* od południa: granica biegnie polsko-słowackim grzbietem granicznym od Przełęczy Zwardońskiej, przez Beskid Graniczny, Kikulę, Magurę, Wielką Raczę, Małą Raczę, Przełęcz pod Orłem, przełęcz Śrubitą, Bugaj, Banię nad Przełęczą Przegibek, a następnie: Majów, Wielką Rycerzową, przełęcz Przysłop, Beskid Bednarów, Oszus, aż do Przełęczy Ujsolskiej. Nadal grzbietem granicznym przez Magurkę, Trzy Kopce, wchodzi w grupę Pilska, przez Przełęcz Glinne wchodzi w masyw Babiej Góry,
* od zachodu: jest ograniczony orograficznie jako zlewisko rzeki Soły – od Przełęczy Zwardońskiej, najpierw na wschód wzdłuż linii kolejowej Zwardoń – Żywiec, a dalej na północ doliną Soły do Żywca.

Masyw Policy
Panorama Pasma Babiogórskiego oraz grupy Pilska z Leskowca

W Beskidzie Żywieckim wyróżnia się następujące submezoregiony:

* Beskid Orawsko-Żywiecki, w którego skład wchodzi grupa Wielkiej Raczy (tzw. Worek Raczański) oraz grupa Pilska i Romanki,
* Pasmo Babiogórskie obejmujące masyw Babiej Góry (tu wyróżnia się też Pasmo Jałowieckie czyli tzw. Pasmo Przedbabiogórskie) i Pasmo Policy,
* Działy Orawskie,
* Pasmo Orawsko-Podhalańskie.

Do najwyższych szczytów Beskidu należą:

1. Babia Góra – 1725 m n.p.m. (Diablak),
2. Pilsko – 1557 m n.p.m.
3. Mała Babia Góra – 1515 m n.p.m. (Cyl)

Inne szczyty znajdują się w tabeli opisującej najwyższe szczyty w Polsce.

Wsie żywieckie
Już w XV w. istniały takie wsie jak Milówka, Radziechowy, Wieprz, Cięcina, Lipowa, Pietrzykowice położone nadal w bezpośredniej bliskości miasta oraz Stary Żywiec, Zabłocie i Sporysz, które obecnie bądź nie istnieją, bądź są częścią obszaru miejskiego współczesnego Żywca.

Osadnictwo w pozostałych częściach Kotliny Żywieckiej miało historycznie gospodarczo-eksploatacyjny charakter i polegało na lokowaniu wsi w dolinach w celu prowadzenia wyrębu pierwotnej puszczy beskidzkiej i prowadzenia gospodarki hodowlano-rolnej. Takie jest pochodzenie następujących wsi istniejących do dziś: Trzebinia, Świnna, Przyborów, Jeleśnia i Krzyżowa, Cisiec, Węgierska Górka, Milówka i Sól, Juszczyna.

Typowymi wsiami związanymi z gospodarka wyrębową i wypaleniskową są tzw. wsie zarębne lokowane na stokach gór: Przyłęków, Sopotnia Mała, Sienna, Koszarawa, Korbielów, Sopotnia Wielka, Pewel Mała, Pewel Wielka, Mutne, Hucisko, Rajcza, Ujsoły, Rycerka, Radeczka, Nieledwia, Kamesznica, Szare, Żabnica, Brzuśnik, Bystra, Leśna, Ostre, Słotwina, Tresna, Łodygowice, Glemieniec, Bierna, Huciska, Rybarzowice, Buczkowice, Szczyrk, Godziszka, Wilkowice, Mikuszowice, Bystra, Ślemień, Kurów, Las, Kocoń, Gilowice, Rychwałdek, Pewel, Pewelka.

Na przestrzeni czasów zaludnienie wsi, ich znaczenie i organizacja życia mieszkańców, a w szczególności ich źródła utrzymania, ulegały zmianom. Wraz z wyrębem puszczy wprowadzano inne źródła utrzymania, jak hodowla czy rolnictwo, wraz z rosnącym zaludnieniem pojawili się rzemieślnicy – rymarze, kowale, cieśle, budowała się etniczna tożsamość mieszkańców, lokalna kultura i zwyczaje.

Istotną rolę w gospodarce regionu i w jego etnicznym charakterze odegrali pasterze wołoscy, którzy trudnili się wypasem małego bydła, jak owce, kozy i rzadziej świnie oraz przerobem mleka owczego. Pasterze ci przywędrowali na tereny Żywiecczyzny z południa (kolonizacja wołoska) i z czasem zasymilowali się z miejscową ludnością. Wywodzili się z nich oprócz pasterzy cieśle, drwale, gajowi i rzemieślnicy miejscy, ale także większość kompanii zbójnickich, zwykle rekrutujących się z wsi zarębnych, których głównymi mieszkańcami byli właśnie Wołosi.

Bacówka PTTK na Krawcowym Wierchu.

Tutaj czas zatrzymał się w miejscu. Niepowtarzalny klimat o każdej porze roku. Kto nie był ten powinien się tam wybrać. Naprawdę polecam.


Już w tym tygodniu 8.08.2009 w Ujsołach odbędą się coroczne Wawrzyńcowe Hudy.
Impreza startuje od samego rana.
O godzinie 22 zapalana jest huda. Nigdzie na świecie nie ma podobnej tradycji.

Widok palącej się wysokiej na 7 metrów hudy zapiera dech w piersiach.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz